Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) gönderdiği fareler üzerinde yaptığı incelemelerde, kemik yapılarında kayda değer değişiklikler tespit etti. Uzmanlar, mikro yer çekiminin canlıların kemik sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini vurguluyor.
Araştırma sonuçlarına göre, ISS’de 37 gün kalan farelerin uyluk kemiği (femur) bölgesinde önemli boyutta delikler belirlendi. Ancak, bu farelerin omurga kemiklerinde benzer bir değişim gözlemlenmedi. Bilim insanları, yük taşıyan kemiklerin mikro yer çekiminde daha fazla zarar gördüğünü görüyor.
Uzmanlar, “İki ayaklı insanlar için omurga, üst vücudu destekleyen kritik bir bölgeyken, dört ayaklı farelerde aynı işlevi taşımıyor. Bu durum, dünya koşullarında ağırlık taşıyan kemiklerin uzayda daha fazla zarar görebileceği anlamına geliyor” şeklinde açıklama yaptı.
Uzay radyasyonu kemik kaybında etkili değil
Daha önce kemik kaybının uzay radyasyonu veya sistemik faktörler nedeniyle gerçekleştiği düşünülse de, yeni bulgular bu iddiayı desteklemiyor. Araştırmacılar, eğer radyasyon ana etken olsaydı, tüm kemiklerde eşit şekilde bozulma görülmesi gerektiği görüşünde. Ancak mevcut veriler, kemik kaybının daha spesifik bölgelerde yaşandığını ortaya koyuyor.
Araştırmaya liderlik eden biyomühendis Rukmani Cahill, “Mikro yer çekiminde, normalde yük taşıyan kemikler yeteri kadar baskı almadığı için kullanılmadıkları için bozulma gösterebilir” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
Astronotlar için ciddi risk oluşturuyor
NASA’nın sağladığı verilere göre, uzayda insanlar her ay ortalama %1 veya daha fazla kemik yoğunluğu kaybı yaşıyor. Bu oran, yeryüzündeki osteoporoz hastalığına bağlı kayıptan 10 kat daha hızlı bir düşüşe işaret ediyor. Bu durum, uzun süreli uzay yolculuklarında astronotların kemik sağlığı için önemli bir risk teşkil ediyor.
Bilim insanları, diyet değişikliklerinin tek başına etkili olmayabileceğini, astronotların uzayda kas ve kemiklerini çalıştıracak egzersizlere yönelmeleri gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, NASA gelecekteki uzay misyonlarında kemik kaybının önlenmesine yönelik yeni araştırmalar yapmayı planlıyor.
Bu araştırma, bilim dergisi PLOS ONE’da yayımlandı.
