Türkiye beşik gibi sallanmaya devam ediyor. 23 Nisan’da Marmara’da Silivri açıklarında meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki depremin ardından bölgede 200’ü aşkın artçı sarsıntı kaydedildi. Henüz bu depremlerin etkisi sürerken, dün sabah Kütahya’da 4.5 ve 4.6 büyüklüğünde iki ayrı deprem yaşandı. Bugün ise sarsıntıların adresi Konya oldu. Sabah saatlerinde peş peşe meydana gelen depremler, vatandaşlara endişe dolu anlar yaşattı.
Kandilli Rasathanesi ile AFAD’dan alınan verilere göre Konya’nın Cihanbeyli ilçesinde 3,9 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Saat 07.16’daki depremin derinliğinin 13 kilometre olduğu belirtildi. Bu depremin ardında bu sefer saat 08.10 sıralarında bir deprem daha meydana geldi. Korkutan depremin büyüklüğü ise 3,6 olarak duyuruldu.
‘BU DEPREMLER SÜRPRİZ DEĞİL’
Şehirde meydana gelen depremlerin ardından aradığımız Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Bölümü’nde görevli Prof. Dr. Fetullah Arık, “Eğim batımlı faylara bağlı depremleri olağan karşılamak gerekir; bu tür depremler sürpriz değildir. Konya’da meydana gelen depremlerin, İstanbul ya da Kütahya’daki depremlerle bir bağlantısı yoktur. Bu depremler tamamen Konya Havzası içerisinde oluşmuştur” dedi.
2023’TE 5 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM OLMUŞTU
“Özellikle Konya Fay Zonu üzerinde yer alan en büyük ve yerleşim merkezine en yakın deprem, 2023 yılı Ağustos ayında meydana geldi” diyen Prof. Dr. Fetullah Arık, “Bu deprem 5 büyüklüğündeydi ve herhangi bir hasara yol açmadı. Ondan önce de art arda 4 büyüklüğünde iki deprem yaşanmıştı; bu depremler küçük binalarda bazı döküntülere sebep olmuş, ancak ciddi bir yapısal hasar oluşmamıştı” ifadelerimi kullandı.
‘TÜRKİYE’DE FAY OLMAYAN YER YOK’
Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Süleyman Pampal ise “Yıllardır şunu söylüyorum; Türkiye’de fay olmayan yer yok. Konya da buna dahil. Şehrin içinden geçen 130-140 kilometre uzunluğunda aktif fay var. Cihanbeyli Fayı, Tuz Gölü Fayı var. Dün Kütahya, Simav’da depremler oldu. Buradan geçen aktif faylar Konya’ya kadar uzanıyor” dedi ve ekledi:
“Yani şunu net şekilde belirtmekte fayda var: Türkiye’de deprem riski olmayan hiçbir yer yok. Hatta biraz daha abartarak söyleyeyim; Türkiye’nin deprem tehlikesi altında olmayan santimetre karelik alanı yoktur diyebilirim. Özetle bu sabah Konya’da meydana gelen depremler için sürpriz değil.”
7 BÜYÜKLÜĞÜNDE DEPREM ÜRETECEK FAYLAR VAR
Pampal, depremlerin sadece bir yerleşim yerinin altından geçen faydan kaynaklanmadığından da bahsetti ve şunları söyledi:
“Fayların uzak etkileri de söz konusu. Mesela şöyle örnek vereyim; 6 Şubat depreminde 230 kilometre mesafede olmasına rağmen Adana’da 500’e yakın can kaybı yaşandı. Konya’da Cihanbeyli fayı 6-6,5 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeline sahip. Tuz Gölü fayı ise 7’nin üzerinde deprem üretebilir. Bu faylardan bazıları zaman zaman kırılarak bu sabah olduğu gibi Konya çevresinde depremler üretiyor. Bunlar normal.”
MARMARA’DAKİ DEPREM Mİ TETİKLEDİ?
“Dün Kütahya ve bugün Konya’da meydana gelen depremleri, 23 Nisan’da yaşanan 6,2’lik depremin tetiklemiş olması mümkün mü?” sorusuna Süleyman Pampal şu cevabı verdi:
“Bu faylar birbirlerine az çok yakın da olsa farklı sistemlere sahipler. 6,2 büyüklüğüne bir depremin bu kadar mesafede herhangi bir depremi tetiklemesi söz konusu olmaz.”
‘PEK ÇOK YERLE KIYASLARSAK DEPREM AÇISINDAN EN GÜVENLİ YERLERDEN BİRİ DİYEBİLİRİZ AMA…’
Konya’nın depremselliği daha detaylı bilgiler paylaşan Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Bölümü’nde görevli Prof. Dr. Fetullah Arık ise şu bilgilerin altı çizdi:
— Konya’yı pek çok yerle kıyaslarsak deprem açısından Türkiye’nin en güvenli yerlerinden biri diyebiliriz. Ama bu durum, Konya şehir merkezinin yıkıcı depremlerden hiçbir zaman etkilenmeyeceği anlamına gelmiyor.
— Konya’nın deprem durumu; Bolu, Sakarya, Erzincan, Bingöl veya benzeri iller gibi değil. Bu farklılık ana olarak deprem oluşturabilecek fayların uzunluğunun, türünün ve deprem tekrarlanma aralığının farklı olmasından kaynaklanıyor. Bölgedeki aktif fayların büyük bir bölümü normal fay ve binlerce yıla varan deprem tekrarlanma aralıklarına sahip.
— Ancak bu fayların deprem tekrarlanma aralıklarının, en son yıkıcı depremi ne zaman oluşturduklarının ve düzenli aralıklarla deprem oluşturup oluşturmadıklarının bilinmemesi nedeniyle bölgede orta büyüklükte bir depremin oluşma ihtimali her zaman göz önünde bulundurulmalı.
KONYA HAVZASI’NDA HANGİ FAYLAR YER ALIYOR?
Şehirde yer alan faylarla ilgili de bilgiler paylaşan Prof. Dr. Arık, şu önemli bilgileri paylaştı:
Deprem açısından potansiyel olarak tehdit oluşturabilecek faylar iki grup altında toplanabilir.
— 1- Bölgesel ölçekli olan Akşehir, Tuz Gölü ve Ecemiş Fay zonları. Konya il merkezi alüviyal bir zemin üzerinde kurulu olduğundan bu faylarda oluşabilecek büyük bir deprem özellikle yüksek katlı binalarda yıkıma yol açabilir.
— 2- Ova/Havza kenarlarını sınırlayanlar ise Konya, Cihanbeyli, Ilgın, Yunak, Tuzlukçu ve Altınekin gibi fay zonları. Yerleşim yerlerinin çoğunluğu bu faylar üzerinde bulunuyor. Bazısı da çok yakınında yer alıyor. Bu fayların üretebileceği büyük depremler ciddi can kayıplarına ve hasara yol açabilir. Ayrıca havzanın doğusunu sınırlayan Divanlar Fayı ve Göçü Fayı, kuzeyde yer alan Karaömerler Fayı ve Konya’nın hemen batı kesiminden geçen Tatköy, Sille ve Meram-Dere fayları da potansiyel açıdan tehlike oluşturabilecek faylar.
KONYA’DA 6 VE ÜZERİ DEPREMLER YAŞANABİLİR Mİ?
“Akşehir Fay Zonu hariç diğer fayların oluşturabileceği en büyük depremleri genel olarak 5,5-6,5 büyüklüğü arasında olabilir” diyen Prof. Dr. Arık, “Hasara etki eden ana faktörler, zemin, deprem odağının derinliği, deprem merkezine olan uzaklık ve bina yapısı” dedi ve şöyle devam etti:
“Diğer faktörleri sabit kabul ederek sadece zemini göz önüne aldığımızda Hadim, Taşkent ve Bozkır gibi birkaç ilçe hariç Konya il merkezi de büyük ölçüde dâhil olmak üzere ilçelerin çoğu alüvyon zemin üzerinde kurulu. Alüvyon gevşek zeminlerin deprem sarsıntılarını büyütme özelliği bulunuyor.”
